Realizacja zadań związanych ze sprawami społecznymi, rodziną i zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Czerwonaka. Do najważniejszych z nich należą:

• 1. • Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów społecznych w Gminie Czerwonak na lata 2021-2025,

     • Gminny program osłonowy "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023,

     • Gminny Program Wsparcia Dorosłych Osób z Niepełnosprawnością oraz ich Rodzin w Gminie Czerwonak na lata 2020-2024,

     • Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Czerwonak na lata 2021-2023,

     • Gminny Program Na Rzecz Starszych Mieszkańców Gminy Czerwonak "Zachowaj Radość Życia" na lata 2021-2025,

     • Gminny Program Wspierania Rodzin w Gminie Czerwonak „Nasza Rodzina” na lata 2022-2024,

     • Czerwonacka Karta Dużej Rodziny,

     • Czerwonacka Karta Seniora,

     • Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Czerwonak na lata 2022-2025,

     • Gminny Program Promocji Zdrowia "Zdrowa Gmina Czerwonak" na lata 2021-2025.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Czerwonak związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. w budżecie gminy wydatki na ten cel uległy znaczącemu zmniejszeniu, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez gminę w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku osłonowego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie mniejszą kwotą.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku węglowym, elektrycznym.

W związku z realizacją ustawy o świadczeniach rodzinnych w 2023 r. GOPS wypłacał świadczenia wskazane w ustawie, tj. zasiłek rodzinny, świadczenia opiekuńcze, jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka oraz świadczenie rodzicielskie.

Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2023 r. GOPS wydatkował 16.257.687,08 zł. Tak wysokie zmniejszenie wydatków w stosunku do 2022 r. spowodowane było m.in. przeniesieniem realizacji Programu 500+ do ZUS.

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez GOPS są: 

• środki własne gminy, 

• dotacje do zadań własnych, 

• oraz dotacje do zadań zleconych.

W trakcie 2023 r. GOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu na lata 2019-2023", "Pomoc Żywnościowa 2014-2020", "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej" czy "Korpus Wsparcia Seniorów". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej GOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. funkcjonowanie Zespołu Interdyscyplinarnego czy organizacja i koordynowanie Punktu Konsultacyjnego.

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r.

• W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 243 rodziny, a niepieniężnymi 127 rodzin. 

• Pracę socjalną świadczono wobec 245 rodzin.

wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2023 r.

• Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa 2014-2020 (FEAD) 

Cel Programu to udzielenie wsparcia osobom doświadczającym najgłębszych form ubóstwa poprzez udostępnienie pomocy żywnościowej w formie paczek lub posiłków. We współpracy z Wielkopolskim Bankiem Żywności, w ramach działań towarzyszących Programowi, przeprowadzono 2 bezpłatne warsztaty kulinarno-edukacyjne dla 12 osób.

• • • • Liczba osób objętych Podprogramem: 208 mieszkańców Gminy Czerwonak.

      • Łączna ilość artykułów spożywczych – 3 tony 180,8 kg.

      • Wartość przekazanej żywności w ramach programu FEAD: 21.096,27 zł.

• Projekt pn. „Poprawa dostępu do usług wspierających rodzinę i rodzinną pieczę zastępczą na terenie MOF Poznania”

W 2023 r. realizowano II edycję projektu oraz niektóre działania wynikające z obowiązku realizowania trwałości I edycji projektu. GOPS w Czerwonaku zatrudnił w oparciu o umowę o pracę 2 asystentów

rodziny oraz specjalistów w ramach umowy zlecenia (usługi: logopedyczne, prawne, psychologiczne, pedagogiczne, mediacyjne, psychoedukatora oraz integracji sensorycznej).

• Zrealizowano 6.352 godziny usług specjalistycznych, z których skorzystało 610 (357 kobiet i 253 mężczyzn).

• W okresie styczeń – luty 2023 r. wydatkowano kwotę 23.075,00 zł.

• W ramach II edycji w okresie styczeń – czerwiec 2023 r. wydatkowano kwotę 227.589,22 zł (wkład własny 10.008,38 zł).

• W okresie lipiec – grudzień 2023 r. z trwałości projektu wydatkowano kwotę 158.256,84 zł.

• "Nakrętką w Serce" - gminna akcja zbierania plastikowych nakrętek

Na terenie Gminy Czerwonak akcja zbierania plastikowych nakrętek do czerwonych pojemników w kształcie serc rozpoczęła się w czerwcu 2020 r. 

• Od stycznia do grudnia 2023 r. zebrano ponad 10.000 litrów nakrętek, które trafiły do zainteresowanych osób.

• Program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” 

Głównym celem Programu było wprowadzenie usług asystenta jako ogólnodostępnego wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym osób z ograniczoną sprawnością. Wdrożenie powyższych działań wpłynęło pozytywnie na podjęcie przez osoby niepełnosprawne aktywności w życiu społecznym, zapobiegało dyskryminacji i wykluczeniu społecznemu.

• Program finansowany ze środków Funduszu Solidarnościowego.

• Łącznie 14 asystentów zrealizowało ponad 2.500 godzin na rzecz osób z niepełnosprawnościami, mieszkańców gminy Czerwonak.

• W okresie styczeń – grudzień 2023 r. wydatkowano kwotę 114.334,86 zł.

• Program „Korpus Wsparcia Seniorów”

Celem programu była poprawa bezpieczeństwa oraz zapewnienie usługi wsparcia na rzecz seniorów w wieku 65 lat i więcej, mających problemy z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia, prowadzących samodzielne gospodarstwa domowe lub mieszkających z osobami bliskimi, które nie są w stanie zapewnić im wystarczającego wsparcia. 

W ramach programu seniorom został zapewniony dostęp do tzw. „opasek bezpieczeństwa”, wraz z usługą świadczenia całodobowej opieki na odległość nad seniorami przez centrum monitoringu. 

• Łącznie w 2023 r. 55 seniorów z terenu gminy Czerwonak korzystało z tej formy wsparcia.

• Wykorzystane środki: 9.396,00 zł (wkład własny: 3.150,00 zł).

• Okres realizacji 01.08.2023 r. – 31.12.2023 r.

• W sierpniu 2023 r. zakupiono 30 sztuk opasek bezpieczeństwa.

• Praca socjalna

W 2023 r. pracowało 4 pracowników socjalnych i 4 asystentów rodziny. Pomocą w postaci pracy socjalnej objęto 396 środowisk – w tym blisko 1.000 osób, które z różnych przyczyn wymagały pomocy i wsparcia. 

27 nowych rodzin rozpoczęło współpracę z asystentem rodziny. Pomocą asystentów rodziny było objętych 41 rodzin, w tym 89 dzieci. 

• Usługi i wsparcie instytucjonalne osób zależnych

GOPS w Czerwonaku świadczy pomoc w formie usług opiekuńczych, która przysługuje osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby, niepełnosprawności lub innej przyczyny wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawione. W 2023 r. usługi opiekuńcze świadczone były dla 64 osób (w tym dla 47 kobiet i 17 mężczyzn).

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi, w skrócie określane jako SUO, są rodzajem usług opiekuńczych nakierowanych na poprawę jakości życia osób z tymi zaburzenia. W 2023 r. uczestnikami dziennych Środowiskowych Domów Samopomocy w Poznaniu było 4 mieszkańców Gminy Czerwonak, a 1 osoba uczestniczyła w placówce całodobowego pobytu w Chrzypsku Wielkim. 

Domy pomocy społecznej to instytucje, których celem jest zapewnienie osobom, które tego wymagają całodobowej opieki, zamieszkania, wyżywienia, a także pomocy w podstawowych czynnościach życiowych. Domy pomocy społecznej oferują swoim podopiecznym udział min. w terapii zajęciowej, zajęciach edukacyjnych, rehabilitacyjnych. W 2023 r. pensjonariuszami domów pomocy społecznej było 20 osób (9 kobiet, 11 mężczyzn).

• „Klub Senior +” w Bolechowie

W strukturze GOPS funkcjonuje Ośrodek Wsparcia Klub Senior+, w którym wsparcie otrzymują głównie osoby starsze wiekiem, niepełnosprawne.

Uczestnikami zajęć organizowanych w ośrodku wsparcia mogą zostać seniorzy w wieku 60 lat i więcej, nieaktywni zawodowo, mieszkańcy gminy Czerwonak. Celem działań podejmowanych w ośrodku wsparcia „Klub Senior +” jest zapewnienie wsparcia seniorom poprzez umożliwienie im korzystania z oferty edukacyjnej, kulturalnej, rekreacyjnej, opiekuńczej, a także obejmującej usługi w zakresie aktywności ruchowej.

• Stypendia i zasiłki szkolne

Stypendium szkolne może otrzymać uczeń znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej. Zasiłek to forma pomocy materialnej o charakterze socjalnym. Takie świadczenie przysługuje uczniom, którzy znajdują się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej z powodu zdarzenia losowego.

W 2023 r. wydatki na realizację zadania wyniosły 39.963,26 zł, z tego:

• 39.619,87 zł na stypendia szkolne,

• 343,39 zł na stypendia szkolne dla uczniów obywateli Ukrainy.

REALIZACJA GMINNEGO PROGRAMU WSPARCIA DOROSŁYCH OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ ORAZ ICH RODZIN W GMINIE CZERWONAK

• Usługa transportowa door-to-door

Usługa indywidualnego transportu osoby z potrzebą wsparcia w zakresie mobilności, obejmującą pomoc w wydostaniu się z mieszkania lub innego miejsca, przejazd i pomoc w dotarciu do miejsca docelowego – jak i z powrotem. Świadczona jest w celu aktywizacji społeczno-zawodowej osób, między innymi umożliwienia podejmowania lub kontynuowania przez nich leczenia, rehabilitacji, pracy, edukacji i dostępu do kultury.

• Przez cały okres realizacji usługi transportowej door-to-door skorzystało z niej 156 osób, w tym 92 osoby potrzebujące asysty, z kolei w 2023 r. 81 osób, w tym 50 osób potrzebujących asysty. 

• Wykonano łącznie 2.791 kursów.

• Opieka wytchnieniowa

To forma wsparcia dla opiekunów osób z niepełnosprawnością, której istotą jest zapewnienie opieki osobie niesamodzielnej, dzięki czemu jej opiekun może odpocząć od codziennych obowiązków, załatwić swoje sprawy życia codziennego. Jest czasową usługą opiekuńczą na rzecz osoby z niepełnosprawnością.

W 2023 r. ze wsparcia programu skorzystały łącznie 23 osoby, które na co dzień sprawują bezpośrednią opiekę nad osobami z niepełnosprawnościami. 17 osób (12 dzieci, 5 osób dorosłych) objętych było wsparciem Fundacji „Pora na nas”, z kolei 6 osób dorosłych skorzystało z pomocy w miejscu zamieszkania. 22 osoby otrzymały 240 godzin wsparcia, 1 osoba 120 godzin.

• Program sfinansowany został ze środków Funduszu Solidarnościowego – wykorzystano 183.656,49 zł.

• Klub Seniora w Koziegłowach 

W 2023 r. kontynuował swoje działanie Klub Seniora w Koziegłowach. Klub jest integralną częścią społeczności lokalnej, zapewniając swoim członkom miejsce do aktywnego spędzania czasu, rozwijania zainteresowań oraz nawiązywania nowych relacji. Siedziba Klubu, znajdująca się na osiedlu Leśnym 14e/u6, stała się centrum spotkań i różnorodnych aktywności dla osób starszych z okolicznych miejscowości.

W 2023 r. powstała sekcja brydża sportowego, odbywały się warsztaty fizjojogowe dla kobiet, zajęcia z osteopatą, treningi pamięci z elementami tańca, spotkania integracyjne przy kawie i herbacie.

Liczba uczestników w grudniu 2023 r. wynosiła 65 uczestników.

• Obywatelom Ukrainy w sumie nadano 209 numerów PESEL.

• Obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, którego pobyt jest uznawany za legalny przysługuje prawo do świadczeń rodzinnych, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. odpowiednio na zasadach i w trybach określonych w tych przepisach, z wyłączeniem warunku posiadania karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”. Z tej formy wsparcia skorzystało 12 rodzin obywateli Ukrainy:

  • • • zasiłek rodzinny z dodatkami - 5 rodzin,

      • zasiłek pielęgnacyjny - 6 rodzin,

      • świadczenie rodzicielskie - 2 rodziny.

• W 2023 r. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej udzielił wsparcia finansowego i rzeczowego obywatelom Ukrainy przebywającym na terenie gminy Czerwonak w następującej formie:

Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których w szczególności uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniach uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych. 

Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2023 r. wyniosły ponad 1,3 mln zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. 

Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Czerwonak 

Zgodnie z założeniami Programu, podjęto m.in. następujące działania:

• prowadzenie Punktu Konsultacyjnego (porady prawne, dot. problematyki uzależnień, grupa wsparcia dla osób z problemem alkoholowym);

• prowadzenie w placówkach wsparcia dziennego (świetlicach) w Koziegłowach, Owińskach i Czerwonaku zajęć pozalekcyjnych dla dzieci z rodzin, w których występuje problem alkoholowy, przemoc oraz zagrożenie wykluczeniem społecznym;

• zapewnienie wypoczynku z programem socjoterapeutycznym w okresie wakacyjnym poza miejscem zamieszkania dla dzieci z rodzin, w których występuje problem alkoholowy, przemoc oraz zagrożenie wykluczeniem społecznym;

• zapewnienie poradnictwa i pomocy psychologicznej osobom dorosłym pozostającym w kryzysie z powodu nadużywania w rodzinie alkoholu, substancji psychoaktywnych lub występowania przemocy; 

• organizowanie i prowadzenie zajęć, programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży; 

• edukacja kadr, w tym organizacja szkoleń dla służb zajmujących się profilaktyką uzależnień i przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie w zakresie problematyki uzależnień i przemocy;

• organizacja szkolenia dla sprzedawców i właścicieli punktów sprzedaży napojów alkoholowych;

• podejmowanie czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu wobec osób uzależnionych od alkoholu;

• przeprowadzenie kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych;

• opiniowanie wniosków przedsiębiorców ubiegających się o wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych.

Program Wsparcia Dorosłych Osób z Niepełnosprawnością oraz Ich Rodzin 

Zgodnie z założeniami Programu, podjęto m.in. następujące działania:

• edukacja w zakresie problematyki niepełnosprawności;

• wsparcie realizacji usługi transportowej door-to-door dla mieszkańców gminy Czerwonak z potrzebą wsparcia w zakresie mobilności; 

• wsparcie aktywności fizycznej;

• realizacja rządowego Programu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej „Opieka wytchnieniowa – edycja 2023 w formie pobytu dziennego dla członków rodzin osób z niepełnosprawnością;

• organizacja miejsc spędzania czasu wolnego osób z niepełnosprawnością.

Gminny Program Promocji Zdrowia "Zdrowa Gmina Czerwonak"

Zgodnie z założeniami Programu, podjęto m.in. następujące działania:

• organizacja spotkań warsztatów edukacyjnych dla dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych; 

• organizacja festynu Dzień Zdrowia w Gminie Czerwonak, akcji Biała Sobota, stoisk promujących zdrowy styl życia na imprezach plenerowych; 

• organizacja zajęć promujących aktywność fizyczną (aqua aerobik, gimnastyka zdrowotna);

• organizacja pomocy fizjoterapeutycznej dla mieszkańców gminy;

• organizacja, koordynacja i promowanie realizacji badań profilaktycznych m.in. mammograficznych, cytologicznych, słuchu, densytometrycznych.

szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego HPV

Szczepienia przeciwko zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), w ramach programu szczepień finansowanego ze środków powiatu poznańskiego w 2023 r., objęły dziewczęta i chłopców zameldowanych na terenie powiatu poznańskiego, urodzonych w 2009 r.

Program obejmował również działania edukacyjne dotyczące zapobiegania nowotworom szyjki macicy i innym chorobom wywołanym przez wirusa brodawczaka ludzkiego HPV. Spotkanie informacyjno-edukacyjne dot. realizacji programu dla dzieci i rodziców/opiekunów prawnych odbyło się 25 maja 2023 r. w Centrum Kultury i Rekreacji w Koziegłowach.

Ze szczepień finansowanych ze środków powiatu poznańskiego skorzystały łącznie 43 osoby, w tym 30 dziewczynek i 13 chłopców z rocznika 2009.

akcje prozdrowotne

• Festyn „Dzień Zdrowia w Gminie Czerwonak”

• Stoisko promujące zdrowy styl życia podczas Dni Gminy Czerwonak na Akwen Marinie

• Biała Sobota w Koziegłowach

Na rzecz ochrony zdrowia, w 2023 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.